Levensbeschouwelijke organisaties hebben een grote maatschappelijke meerwaarde in de hulp bij armoede, eenzaamheid en zorg. Op jaarbasis biedt elke organisatie gemiddeld 27.000 uur aan maatschappelijke activiteiten. De totale vervangingswaarde (als het werk door beroepskrachten zou worden uitgevoerd) is zo’n 200 miljoen euro. En de marktwaarde komt uit op 330 tot 365 miljoen euro. Dit blijkt uit onderzoek van Verwey-Jonker in opdracht van de gemeente waarbij de sociale functie en maatschappelijke impact van 176 Rotterdamse religieuze en levensbeschouwelijke organisaties in kaart is gebracht.

Rotterdam is een diverse stad met een scala aan levensbeschouwelijke en religieuze organisaties als kerken, moskeeën, synagogen, tempels en daaruit ontstane stichtingen en (samenwerkings-) verbanden. Deze ruim 400 organisaties bieden met hun beroepskrachten en vrijwilligers informele zorg, ondersteuning of onderlinge hulpverlening, aan zowel leden van de eigen gemeenschap als daarbuiten. Wethouder Michiel Grauss (armoedebestrijding, schuldenaanpak en informele zorg): “Dit onderzoek laat zien dat levensbeschouwelijke organisaties en hun vrijwilligers naast van onschatbare waarde nu ook van schatbare waarde zijn voor de Rotterdamse samenleving: zo’n 200 miljoen euro. Nog belangrijker: met hun activiteiten spelen deze mensen een cruciale rol in het sociale netwerk en vangnet van veel Rotterdammers. Juist omdat ze laagdrempelig zijn, het vertrouwen hebben en dezelfde ‘taal’ spreken.”

Vroegsignaleren en nazorg
De sociaal-maatschappelijke activiteiten bestaan uit het versterken van de contacten binnen en buiten de eigen gemeenschap, het bieden van een (tijdelijk) steuntje in de rug en aandacht voor levensvragen of geestelijke zorg, praktische ondersteuning en intensievere vormen van hulpverlening. Deze organisaties genieten het vertrouwen van veel Rotterdammers die zich vaak in een kwetsbare positie bevinden en buiten het blikveld van formele instituties vallen. Zij weten deze mensen vaak eerder te vinden waarna ze hen kunnen doorverwijzen naar het juiste loket of organisatie in de stad of wijk. En ze hebben een belangrijke positie aan zowel het begin (vroegsignalering en toeleiden) als aan het einde (nazorg) van de zorgketen.

Samenwerking formele en informele organisaties
De aanbeveling uit het onderzoek is om meer structurele samenwerking te organiseren tussen levensbeschouwelijke organisaties en formele organisaties als scholen, wijkteams, maatschappelijk werk en gemeente. Deze samenwerking is nu veelal incidenteel of betreft een verwijsfunctie. Terwijl levensbeschouwelijke organisaties door hun laagdrempeligheid van grote waarde kunnen zijn voor (in)formele aanbieders van ondersteuning. De gemeente brengt de aanbeveling in de praktijk door in de nieuwe Welzijnsopdrachten per 2022 de samenwerking met het wijknetwerk, waaronder de levensbeschouwelijke organisaties, een prominente plek geven. Daarnaast zet de gemeente vanuit Zorgzaam010, de stedelijke uitvoeringsagenda voor Informele zorg en ondersteuning, in op een stadsbreed netwerk van partners die met elkaar willen samenwerken om informele zorg en ondersteuning beter vorm te geven.

Verwey Jonker met vijf koepelorganisaties
Twaalf jaar na het onderzoek ‘Tel je Zegeningen’ onder christelijke organisatie is nu dit nieuwe onderzoek uitgevoerd waarbij de sociale functie en maatschappelijke impact van organisaties uit alle religieuze en levensbeschouwelijke stromingen in kaart is gebracht. Dit onderzoek komt voort uit het coalitieakkoord Nieuwe energie voor Rotterdam (2018 – 2022). Het Verwey-Jonker Instituut voerde het onderzoek uit in opdracht van de gemeente Rotterdam samen met vijf grote koepels van levensbeschouwelijke organisaties (Stichting Mara, SPIOR, SKIN-Rotterdam, Samen 010, Convent van kerken Rotterdam). Het onderzoek wordt vanavond gepresenteerd tijdens een grote online bijeenkomst. Aanmelden kan via teljezegeningen@rotterdam.nl.